Pumunta sa nilalaman

Pagkalunod

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang pagkalunod ay isang uri ng pagkasakal na dulot ng paglubog ng bunganga at ilong sa isang likido. Sa karamihan ng mga pagkakataon ng pagkalunod na nakakamamatay ay nangyayari ng nag-iisa o sa mga situwasyon na walang kamalay-malay o walang maiaalok na tulong ang ibang kasama sa biktima. Pagkatapos ng matagumpay na resusitasyon, maaring makaranas ang mga biktima ng mga problema sa paghinga, pagsusuka, pagkalito o walang malay. Paminsan-minsan, nagsisimulang makaranas ang mga biktima ng mga sintomas na ito hanggang ilang oras pagkatapos na masagip sila. Maaring madulot din ang isang insidente ng pagkalunod ng karagdagang komplikasyon para sa mga biktima dahil sa hipotermiya o mababang temperatura ng katawan, paghinga ng suka, o acute respiratory distress syndrome (pagkabigo ng respiratoryo mula sa pamamaga ng baga).

Malamang na mangyari ang pagkalunod kapag matagal nakababad malapit sa malalaking anyong-tubig.[1][2] Kabilang sa kadahilanan ng panganib para pagkalunod ang paggamit ng alak, paggamit ng droga, epilepsya, napakakaunti ng pagsasanay sa paglangoy o wala talagang pagsasanay, at, sa kaso ng mga bata, hindi nababantayan.[2] Kabilang sa karaniwang lokasyon ng pagkalunod ang mga likas at gawang-taong anyong-tubig, banyera (o bathtub), at palanguyan (o swimming pool).[3][4]

Nangyayari ang pagkalunod kapag ginugol ng isang indibiduwal ang masyadong maraming oras na nakalubog ang kanilang ilong at bunganga sa isang likido sa puntong hindi na sila makahinga. Kung hindi ito susundan ng paglabas sa ibabaw ng tubig, ang mababang antas ng oksiheno at labis ng dioksido de karbono sa dugo ay magdudulot ng isang katayuang neurolohiko ng emerhensiya sa paghinga, na nagreresulta sa pinataas na pisikal na pagkabalisa at paminsan-minsan pag-ikli ng mga tuping bokal (vocal fold).[5] Kadalasang pumapasok sa baga ang makabuluhang dami ng tubig sa kalaunan pa ng proseso.[1]

Pagsagip ng mga taong nalulunod

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Nag-aalok ng isang bagay, maginhawa para sa tagapagligtas na magsinungaling sa lupa upang ang biktima ay hindi i-drag siya sa tubig.

Ang mga protokol para maiwasan ang pagkalunod[6] ng mga tao ay ang sumusunod na rekomendasyon:

  • Babala sa mga sa tagapagsagip o lifeguard.
  • Paghahagis ng mga lumulutang na bagay (salbabida, mga bilog sa buhay, lumulutang na mga laruan, makapal na sanga, atbp.).
    Pagsagip ng Aquatic: Kinokontrol na ng tagapagligtas ang katawan ng isang nababalisa na biktima (ang pinaka-mapanganib na bahagi), at nagsisimula ng isang paghila ng maniobra. Lubhang inirerekomenda na magdala ng isang lumulutang na bagay upang mapadali ang pagsagip.
  • Mag-alok ng mga bagay na maaaring mahawakan (mga poste, makapal na sanga, lubid, atbp.).
  • Ang tagapagsagip ay dapat humiga sa lupa upang hindi siya mahila ng biktima sa tubig.
  • Paggamit ng isang lumulutang na barko upang makarating sa biktima, at inilagay siya sa loob.
  • Hilingin sa isang tao na kunin ang biktima, sa pamamagitan ng paglangoy, ngunit kung magagawa niya ito nang maayos (sa mga teknikal at pisikal na aspeto).
  • Pagganap ng pangunang lunas (basahin sa ibaba).





Pangunang lunas para sa mga biktima ng pagkalunod

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Kapag ang isang tagapagligtas ay kasama ang biktima sa lupa:

Kung ang biktima ay walang malay, ngunit paghinga, kinakailangan niyang nakahiga sa isang tabi upang maiwasan ang pagsusuka at mabulunan.

Kung ang biktima ay hindi huminga, o wala siyang tibok ng puso, ang isang resusitasyong kardyopulmonaryo (cardiopulmonary resuscitation, CPR) para sa mga biktima ng pagkalunod, na halos kapareho sa normal, ay dapat gawin nang mabilis. Pagkatapos:

  • Kung ang biktima ay mas malaki kaysa sa isang sanggol (maging isang may sapat na gulang o isang bata):
    Bentilasyon (pagpapahangin, rescue breaths) ng cardiopulmonary resuscitation. Sa mga sanggol, gamitin ang bibig upang takpan ang bibig at ilong ng sanggol nang sabay.
    Dahil ito ay isang kaso ng pagkalunod, nagsisimula ito sa pamamagitan ng paggawa ng 5 paunang bentilasyon (isinasara ang kanyang ilong, tinatakpan ang kanyang bibig gamit ang bibig ng tagapagligtas, at pagtulak ng hangin sa loob). Susunod, serye ng 2 bentilasyon (ng parehong uri) na kahalili na may serye ng 30 mga kompresyon, pagpindot sa ibabang kalahati ng kanyang sternum: ang buto sa gitna ng dibdib mula sa leeg hanggang sa tiyan. Pagkatapos ng 2 minuto o 5 siklo ng paggawa ng parehong serye ng resusitasyong kardyopulmonaryo, kinakailangan ang pagtawag sa mga emerhensiyang serbisyong medikal (mayroong isang listahan ng mga numero ng emerhensiyang telepono dito), at magpatuloy sa mga parehong serye ng resusitasyong kardyopulmonaryo. Ang parehong serye ng mga bentilasyon at kompresyon ay magpapatuloy hanggang sa ang biktima ay huminga muli o dumating ang mga serbisyong medikal.
  • Kung ang biktima ay isang sanggol (isang napakaliit na laki ng bata, karaniwang mas mababa sa 1 taon):
    Mga kompresyon sa dibdib ng cardiopulmonary resuscitation
    Ang pamamaraan ay halos kapareho. Dahil ito ay isang kaso ng pagkalunod, nagsisimula ito sa pamamagitan ng paggawa ng 5 paunang bentilasyon, tinatakpan ang ilong at bibig ng sanggol gamit ang bibig ng tagapagligtas nang sabay, at pagtulak ng hangin sa loob (ngunit hindi masyadong malakas). Susunod, serye ng 2 bentilasyon (ng parehong uri) na kahalili na may serye ng 30 mga kompresyon, na ginawa gamit ang 2 daliri lamang sa mas mababang kalahati ng kanyang sternum: ang buto sa gitna ng dibdib mula sa leeg hanggang sa tiyan. Pagkatapos ng 2 minuto o 5 siklo ng paggawa ng parehong serye ng resusitasyong kardyopulmonaryo, kinakailangan ang pagtawag sa mga emerhensiyang serbisyong medikal (mayroong isang listahan ng mga numero ng emerhensiyang telepono dito), at magpatuloy sa mga parehong serye ng resusitasyong kardyopulmonaryo. Ang parehong serye ng mga bentilasyon at kompresyon ay magpapatuloy hanggang sa ang biktima ay huminga muli o dumating ang mga serbisyong medikal.

Ang pagmamaniobra ng Heimlich laban sa mabulunan ay inirerekomenda lamang para sa mabulunan, at hindi para sa mga nalunod na tao.

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. 1.0 1.1 Handley, AJ (16 Abril 2014). "Drowning". BMJ (Clinical Research Ed.) (sa wikang Ingles). 348: g1734. doi:10.1136/bmj.g1734. PMID 24740929. S2CID 220103200.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. 2.0 2.1 "Drowning". WHO (sa wikang Ingles). 2020. Inarkibo mula sa orihinal noong 23 Hunyo 2020. Nakuha noong 4 Oktubre 2020.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. "Drowning – Injuries; Poisoning – Merck Manuals Professional Edition". Merck Manuals Professional Edition (sa wikang Ingles). Setyembre 2017. Inarkibo mula sa orihinal noong 9 Agosto 2018. Nakuha noong 9 Agosto 2018.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. Mott, TF; Latimer, KM (1 Abril 2016). "Prevention and Treatment of Drowning". American Family Physician (sa wikang Ingles). 93 (7): 576–582. PMID 27035042.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. North, Robert (Disyembre 2002). "The pathophysiology of drowning". South Pacific Underwater Medicine Society Journal (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 14 Marso 2021. Nakuha noong 4 Oktubre 2020.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. 學校體育組 , 林春妃小姐, 體育署 (2022). "防溺招". sa.gov.tw (sa wikang Tsino). Inarkibo mula sa orihinal noong 2022-01-23. Nakuha noong 2023-11-03.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) CS1 maint: date auto-translated (link)